Procedury postępowania w sytuacjach zgłaszania krzywdy – jakiejkolwiek przemocy czy niewłaściwego postępowania

Kościół wdrażając standardy ochrony dzieci przed wszelką przemocą ma na celu dobro dzieci oraz moralną odpowiedzialność za promowanie tego dobra zobowiązując się jednocześnie dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić dzieciom bezpieczne i przyjazne środowisko, w którym dzieci są szanowane i doceniane. Niedopuszczalne jest stosowanie jakiejkolwiek wobec dzieci przemocy. Należy również wspomnieć o obowiązującej aktualnie terminologii:

1. Dziecko to osoba poniżej 18 roku życia.
2. Opiekun – osoba sprawująca pieczę nad dzieckiem, uprawniona do reprezentacji dziecka oraz posiadająca władzę prawną do dbania o interesy osobiste i majątkowe innej osoby – rodzic, rodzic zastępczy, lub osoba uprawniona przez rodzica.
3. Osoba dorosła bezbronna – każda osoba znajdująca się w stanie niepełnosprawności, upośledzeniu fizycznym lub psychicz­nym albo pozbawiona wolności osobistej, która w rzeczywistości, nawet spora­dycznie, ogranicza ich zdolność zrozumienia, chęci lub przeciwstawienia się prze­stępstwu w inny sposób.
4. Wiek bezwzględnej ochrony – wiek niższy niż wiek zgody.
5. Zgoda opiekuna – zgoda rodziców albo zgoda opiekuna, rodzica zastępczego lub opiekuna tymczasowego. W przypadku braku porozumienia między rodzica­mi dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny. Orzeczenie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę rodziców.

Zgodnie z zaleceniem Kościoła proboszcz (administrator) każdej parafii powołuje Zespół ds. Prewencji. W skład tego zespołu wchodzą: osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci, osoba zaufana oraz osoba odpowiedzialna za interwencję. Osoba odpowiedzialna za standardy troszczy się o to, aby standardy były w parafii znane, wdrażane i przestrzegane. Osoba zaufana powołana jest do przyjmowania zgłoszeń w przypadku naruszenia standardów lub istnienia incydentów przemocy. Osobą odpowiedzialną za interwencję jest proboszcz parafii (administrator) z prawem delegowania do tego zadania kompetentną osobę przez udzielenie stosownego pełnomocnictwa.

W przypadku zgłoszenia przemocy należy sporządzić notatkę służbową, w której należy wpisać:

• datę zgłoszenia,
• imię i nazwisko osoby zgłaszającej (nr telefonu, e-mail do kontaktu),
• imię i nazwisko osoby skrzywdzonej (nr telefonu, e-mail do kontaktu),
• imię i nazwisko osoby stosującej przemoc,
• formę krzywdzenia, miejsce, okoliczności towarzyszące,
• świadkowie,
• formę podjętej interwencji,
• dane organu, placówki, osób, instytucji, do którego zgłoszono interwencję i z którym się kontaktowano.

Zgłoszenie o przemocy przyjmuje członek zespołu ds. Prewencji. Członek zespołu ds. Prewencji składa oświadczenie pod odpowiedzialnością karną o zachowaniu w tajemnicy wszelkich informacji, które zostały ujawnione w procedurze interwencyjnej. Wzór tego oświadczenia opracowany został przez Kurię Diecezji Radomskiej.

 Notatka, o której mowa wyżej podpisują czytelnie osoby uczestniczące w przyjmowaniu zgłoszenia.

 Do formy przemocy zalicza się:

• przemoc psychiczną polegającą na manipulowaniu drugą osobą w taki sposób, że ofiara przemocy z czasem przestaje ufać swoim osądom, staje się zdezorientowana, zalękniona i traci zaufanie do swojej pamięci czy percepcji (odbioru wrażeń, postrzegania, rozpoznawania),
• grooming (wobec dorosłego) to zachowanie mające na celu izolację osoby, uczynienie jej zależną, skłonną do zaufania i bardziej podatną na agresywne zachowania,
• nadużycia władzy to nadużycie stanowiska, funkcji lub obowiązku w celu wykorzystania innej osoby,
• przemoc domowa – jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób w szczególności narażające na niebez­pieczeństwo utraty życia lub zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym wolność seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób do­tkniętych przemocą,
• przemoc duchowa – odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby poszkodowanej,
• przemoc emocjonalna (dorośli) – powszechna forma przemocy mająca miejsce w bliskich związkach. Przemoc emocjonalna jest definiowana jako molestowanie, które ma miejsce, gdy dana osoba jest poddawana zachowaniom lub działaniom mają­cym na celu jej kontrolowanie, z zamiarem wyrządzenia jej krzywdy emocjonalnej lub strachu, poprzez manipulację, izolację lub zastraszanie,
• seksizm – uprzedzenie lub dyskryminacja ze względu na płeć,
• bullying – znęcanie, zastraszanie, prześladowanie werbalne, społeczne, a także fizyczne,
• cyberprzemoc – wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyj­nych – komunikatorów, czatów, stron internetowych, mediów społecznościowych, blogów, SMS-ów, MMS-ów. Może mieć formę wulgarnych wiadomości, obraźli­wych komentarzy (hejt, trolling), rozpowszechniania zdjęć ukazujących dziecko w niekorzystnym świetle, zastraszania, śledzenia, ujawniania tajem­nic,
• nadużycie – postępowanie lub czyn niezgodny z przyjętymi normami postępowania,
• zaniedbanie wobec osoby dorosłej – niezapewnienie przez opiekuna środków niezbędnych do życia osobie, którą się opiekuje.

Dla wielu osób dotkniętych przemocą jest wsparcie zwane „Niebieską karta”. Procedura „Niebieskiej Karty” jest narzędziem, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej.

Zespół, o którym mowa został powołany i rozpoczął swoją działalność.

                                                                             oprac. Ewa Latos na podst.
                                                  Standardów Ochrony Dzieci na parafiach Diec. Radomskiej